Göz içinde bulunan merceğin yaştan ve çevresel etkenlerden dolayı şeffaflığını yitirmesi durumuna katarakt denir. Şeffaflığını yitiren bu mercek ufak bir cerrahi operasyon ile alınır. Yerine yapay, sert ve şeffaf mercek yerleştirilerek operasyon sonlandırılır. Genellikle 60-65 yaş itibariyle gözde katarakt oluşmaya başlar. Katarakt oluşumunu hızlandıran en önemli faktör ultra viyole ışınlarıdır. Bu ışınlardan korunmak için %100 uv korumalı güneş gözlükleri kullanmak gerekir.
Katarakt nasıl anlaşılır?
Göz içindeki mercek şeffaflığını kaybederek göze ışık girmesini engeller, kişinin görüşünü tül perde arkasından bakıyormuş gibi bozar. Bozulan bu görüntü gözlükle düzeltilemez. Katarakt bir anda olgunlaşmadığı için kişi bu durumu hemen anlayamayabilir. Ancak detaylı bir göz muayenesinde kolayca tespit edilebilir.
Kişi katarakt olduğunda tül perdenin arkasından bakıyor gibi görür.
İleri düzeyde olgunlaşmış katarakt göz çıplak gözle algılanabilir.
Neden katarakt oluruz?
Gözde katarakt oluşumuna en önemli etkenler şunlardır:
- Yaşlılık
- Bazı ilaçların yan etkileri
- Kortizon kullanımı
- C vitamini eksikliği
- UV ışınlarına maruz kalmak
- Sert darbeler, travmalar
Katarakttan korunmak için neler yapmalı?
- Kuvözde yatan bebeklerde koruma alınmazsa kuvöz lambası yüksek UV yaydığından gözü katarakt yapabilir. Göz bu ışınlardan kapatılarak korunmalıdır.
- Yan etki olarak kataraktı olgunlaştırma varsa ilaç değiştirilmelidir.
- Uzun süre güneş altında çalışılıyorsa muhakkak UV korumalı bir güneş gözlüğü ile çalışılmalıdır. %100 UV koruması olmayan gözlükler de göze aynı zararı verebilir.
- Beslenmenize dikkat edin. Ara sıra C ve E vitamini takviyesi alın. Yeşil ve lifli sebzeler tüketin.
- Alkol ve sigara tüketmeyin.
Katarakt ameliyatına kararı verirken nelere dikkat edilmelidir?
Görüşünüz iyi olduğu, günlük yaşantınızı etkilemediği sürece katarakt ameliyatı olmayınız. Ameliyat sonrası püpila refleksleri zayıflayarak ışığa hassasiyet oluşturacağından erken karar vermek doğru değildir. %70 ve altına düşen görüş günlük yaşantınızı etkileyerek sizi zorlayacağından artık ameliyatı düşünebilirsiniz demektir.
Katarakt nasıl tedavi edilir?
Katarakt ilaçla giderilecek bir rahatsızlık değildir, tedavisi yalnızca cerrahi olarak yapılır. Göz içinde şeffaflığını yitiren mercek kesilen açıklıktan çıkarılır ve yerine yeni, şeffaf mercek yerleştirilir. Gözde ömür boyu kalacak olan yeni mercek göze girdiğinde kancalarını açarak gözde sabit durmayı sağlar. Lensin yerini bulması zaman alacağından ilk ay göz numarası değişebilir. Ameliyat sonrasında kortizonlu ve antibiyotikli ilaçlar kullanılır. Hastanın çok ağrısı olmaması için 2 göz farklı zaman aralıklarında ameliyat edilir.
Katarakt Ameliyatı sonrası gözlük seçimi
Hasta katarakt ameliyatı eğer iyi yapılmışsa uzak görüşte sıfır ya da çok düşük bir numarayla net görebilir. Ancak yakın görüşü gözlüksüz sağlaması imkansız hale gelir. Göz numarası bundan sonra değişmeyeceğinden kişi konforlu bir görüş istiyorsa multifokal (uzak-yakın) gözlük almaktan çekinmemelidir. Multifokal camlar uzak ve yakın görüşü sağladığı gibi ara mesafelerde de iyi netice vermektedir.
Ayrıca katarakt ameliyatı sonrası hastalarda ışığa karşı hassasiyet tespit edilmiştir. Bu durumdan etkilenmemek için güneşte koyulaşan camlar tercih edilebilir. Güneşte koyulaşan camlar katarakt ameliyatı sonrası vazgeçilmezdir.